Daryeelista cagaha, maqaarka iyo ilkaha

English: Caring for your feet, skin and teeth when you have diabetes

Waxa aad u baahan tahay inaad si dheeraad ah u daryeeshid cagahaaga iyo lugahaaga. Gulukoosta dhiigga oo sareys waxay dhaawac u keeni kartaa dareemeyaasha iyo xididada dhiigga ee ku jira cagahaaga iyo qaybaha hoose ee lugaha Waxa kale oo aad u baahan tahay inaad daryeeshid maqaarkaaga iyo ilkaha si aad uga hortagtid caabuqid Sonkorowgu wuxu keeni karaa dhibaatooyin ah xagga qulqulka dhiigga, sida cabuqiddu u bogsato, iyo sid dareemeyaasha ay dhambaalada ugu tabiyaan qaybaha kala duwan ee jidhka.

Maalin ku samee cagahaaga

• Cagahaaga maalin kasta ka eeg nabaro, jeexjeex, dilaacyo ama meelo biyo leh. Isticmaal muraayad gacan am weydiiso qof qoyska si xagga hoose ee cagahaaga loo fiiriyo.
• Cagahaaga ku dhaq biyo wax yar diiran maalin kasta. Ha radin cagahaaga sababta oo waxay qallajinaysaa cagahao keeni kartaa dhibaatooyin sida dilaacid. Si fiican u qalaji.
• Labeen mari maqaarka cagaha ee qalalan, laakiin ha marin inta u dhexeysa faraha cagaha.
• Gasho kabo iyo sharabaado haboon, xiitaa marka aad gudaha guriga joogtid.
• Markasta gudaha kabahaaga ka eeg meelo madhay ama wax sababi kara nabar ku dhaca cagahaaga.
• Si toos ah u goo cidiyaha faraha cagaha isla markaana geesaska fiiqan isku sin.
• Cagahaaga ka badbaadi xaaladaha kulul ama qabow. Cagahaaga ha ku saarin qalab kululeyn ama dhalooyinka biyaha kulul.

Daryeelka guud ee maqaarka

• Maalin kasta qaado qubeys fadhi ah ama sare joog ah adiga oo isticmaala saabuun khafiif ah iyo biyo wax yar diiran.
• Isticmaal looshan ama labeen loogu talogalay maqaarka qallalan, laakiin ha marin inta u dhexeysa faraha cagaha.
• Isticmaal qorrax-celiye (sunscreen) haddii aad joogaysid qorraxda.

Ilkahaaga maalin kasta

• Ugu yaraan laba jeer burushee maalintii iyo markasta ka hor inta aanad seexan.
• Mari xadhko (floss) si ay huurada uga saaraan ilkaha dhexdooda.
• Ilkaha ha kuu nadiifiyo oo ha hubiyo dhakhtar ilko 6 bilood kasta.
• Ha qiijin sigaar. Tani waxay yareysaa socodka dhiigga oo sababta dhibaatooyin ah ciridka.

_{Akhbaarta meeshaan uqoran waxaa loogu talagaley inay taageerto, maha iney bedasho xiriirka ka dhexeeyabukaanka iyo dhakhtarkiisa ama dhakhtarkeeda.}